معرفی مونتاژ یا تدوین فیلم

نوشته شده توسط:مدیریت مدیر سایت | ۰ دیدگاه

مونتاژ یا تدوین

 تکنیکی در ایجاد فیلم است که یک سری تصاویر به صورت یک قطعه زمانی، مکانی، اطلاعاتی مرتب و فشرده می سازد. این عمل اکثراً برای این صورت میگیرد تا گذر زمان در فیلم به ذهن خطور کند، البته در موارد خاصی مثل نظریه مونتاژ شوروی از مونتاژ برای تولید اشاره های معنایی و تداعی معنا استفاده می شود. از دهه ۱۹۳۰تا ۱۹۵۰، مونتاژ سکانس بندی شده به صورت موزیک و یک سری از جلوه‌های مجازی خاص نشان داده میشد(مثل محو کردن، دیزالو، دو نیم کردن پرده، نمایش دوگانه یا سه گانه). این کار اکثراً در آن دوره توسط فردی غیر از کارگردان یا تدوینگر فیلم انجام میشد.

در ابتدای پیدایش این تکنیک که برای حذف و مرتب کردن سکانسها مورد استفاده قرار گرفت به این روش مونتاژ یا اتصال و حذف بخشهایی از فیلمهای گفته می شد. ولی بعدها تدوین فیلم به معنای ایجاد ساختار مفهومی فیلم و مونتاژ به درست نمودن فیزیکی فیلم گفته شد. به فرد مونتاژ کننده “مونتور” و به فرد تدوین کننده “تدوینگر” گفته می شود و ممکن است در یک فیلم این دو کار را دو نفر متفاوت انجام دهند.

کلمه مونتاژ برای مشخص کردن … برش تند و مشخص و تکان دهنده ای که آیزنشتاین در فیلمهایش به کار میبرد استفاده میشود. این شیوه در حال حاضر به صورت «مونتاژ سکانس بندی شده» در فیلمهای هالیوودی به صورت نمایشهای دوگانه محو شونده، بالا آمدن سکانس خواندن یک خواننده اپرا، ویرانی یک هواپیما، ساختمان یا شهر استفاده میشود تا تداوم زمانی احساس شود.


فرق مونتاژ با تدوین به زبان خودمونی

کلمه «میکس» واسه ادیت (ویرایش) صدا به کار می ره که اکثر مردم به اشتباه واسه تصویر هم به کار می برن  و کلمات مونتاژ و تدوین واسه تصویر.

ویرایش (Edit) تصویر، یکی از مراحل تولید یه فیلمه و دو جنبه می شه واسش تعریف کرد.
مونتاژ و تدوین؛ که در اصل یکی هستن ولی یه فرق گنده با هم دیگه دارن.

مونتاژ، جسم ادیت و تدوین، روح اونه.
یعنی این که اگه شما یه فیلم رو یه جوری درست یا غلط مهم نیست – تغییرش بدی، اونو مونتاژ کردی.
اگه مونتاژ، بی معنی باشه  و یا منظور رو نرسونه اون کار شما دیگه تدوین نیست.

یه مونتور (مونتاژ کار) اگه با ادیت فیلمش، هدفی رو دنبال کرده باشه، تدوین کرده.  همین طور، اگه کسی از مونتاژ  کار با ابزارها و نرم افزارها چیزی نمی دونه، ولی می تونه با فکر و نظرش، یه مونتور رو راهنمایی کنه، تدوین انجام داده.

با همه این ها؛
توی عالم فیلم سازی، مونتور کسیه که فقط به ابزار آشناست و تدوین گر کسیه که علاوه بر مونتاژ، به مفهوم تصاویر و قوانین فیلم سازی آشنا باشه و خودش بتونه کارگردانی هم انجام بده.
دستمزد تدوین گر، از مونتور بیشتره؛ چون هم در قبال کارش مسئوله و هم باید اشکالاتش رو با هزینه خودش برطرف کنه.
ولی مونتور فقط دستمزد کاری رو که بهش سپردن، می گیره و هیچ مسئولیتی به عهدش نیست و فقط با نرم افزار سر و کله میزنه نه با ساختار فیلم و فیلمنامه.


تدوین و تدوینگر

چنانچه مناسب ترین معادل فارسی برای “ادیتینگ” تدوین باشد، اما تدوین معادل مناسب و رضایت بخشی برای مفهوم “مونتاژ” نیست.

زیرا اصطلاح مونتاژ از نظر مفهوم تاریخی خود (اصطلاحی که سینماگران فرانسوی و روسی دهه ۱۹۲۰، از صنعت اقتباس کردند و در سینما رواج دادند) تفاوت های بنیادی با “ادیتینگ” دارد (ما این تفاوت ها را در ادامه، هنگامی که از نظریه های “مونتاژ” در حوزه ” تقطیع – تدوین بیانی” یا تدوین اکسپرسیونیستی بحث می کنیم، شرح خواهیم داد). اما فعلا، مطالب مشخصاً روی تدوین به معنای عام “ادیتینگ” متمرکز است نه “مونتاژ” به معنای خاص و تاریخی آن.

به همین سبب نیز معادل “ادیتور” انگلیسی و “مونتور”  فرانسوی همان تدوینگر فارسی می آوریم.

 تدوین از مدون کردن می آید و در فرهنگ های لغت فارسی، تدوین به معنای گردآوردن، فراهم آوردن، تالیف کردن و یا جمع آوری متون ادبی ( نظیر شعر و نثر) است. مدون نیز از همین ریشه است (واژه تدوین ریشه عربی دارد، درحالی که عربها معادل “مونتاژ” واژه نساخته اند و”مونتاج” می گویند و آن را برای “ادیتینگ” نیز بکار می گیرند.) معادل واژه انگلیسی “ادیت ” را درفارسی ویرایش و “ادیتینگ” را ویراستاری نیز گفته اند که در حوزه متون چاپی، ادبی، علمی و پژوهشی برای انجام اموری چون تنظیم، تشریح، آراستن، تحریر یا انشاء زبان تخصصی متن، هم چنین مقابله ترجمه با متن اصلی بکار می رود. دراین حوزه، ویراستار (معادل ادیتور) به کسی اطلاق می شود که درزمینه های مذکور مهارت و تخصص دارد.

اما در حوزه برنامه سازی تلویزیون و فیلمسازی، تدوین و تدوینگر ( نه ویرایش و ویراستار) گفته می شود. ” مونتاژ” در زبان فرانسه به معنی سرهم کردن، برهم سوار کردن و به هم پیوند  زدن است. این اصطلاح در خاتمه جنگ جهانی اول از صنعت ابتدا به سینما و سپس به تلویزیون آمد، بین کار یک “مونتور” (تدوین گر) فیلم و یک مهندس مکانیک تشابه زیادی می بینید:
نماها ( قطعات دستگاه که کارکرد معینی دارند ) توسط “مونتور” بر اساس نظم از پیش تعیین شده سر هم می شوند، به نحوی که رشته ای از تصاویر کل معنا داری را خلق کنند. این کار خیلی شبیه به کار مهندس یا مکانیکی است که قطعات جداگانه ماشین را طوری طراحی و سر هم می کند که به ماشین مولد کارا و نیرومندی تبدیل شود. تدوین یکی از پیچیده ترین و درعین حال مهم ترین مرحله از مراحل مختلف تولید برنامه است. فرآیند تدوین که بطور کلی مرحله گسترده “پس تولید” برنامه را دربر می گیرد، معمولا پس از اتمام تصویر برداری ( وگاه هم زمان با آن ) آغاز می شود.
این فرآیند شامل مراحل هنری زیر است:
الف : گزینش تصاویر.
ب : تعیین توالی برای نمایش آنها ( آرایش تدوینی نماها ) مطابق داستان یا موضوع برنامه.
ج : دادن نظم نهایی یا ایجاد تداوم و ریتم دقیق به نماها ( و صداها) به منظور خلق بیشترین تاثیر دراماتیک و کشش عاطفی درمخاطب.
پیچیدگی و اهمیت مرحله تدوین در تهیه و تولید برنامه یا فیلم به این خاطر است که هم جنبه های ظریف و دقیق هنری، ترکیب تصاویر ( و انواع صداها) را دربرمی گیرد و هم جنبه های فنی متنوعی را شامل می شود. این کار پر زحمت و دقیق، توسط هنرمندی که از دانش فنی و تکنیکی بالایی نیز برخوردار است و او را ” تدوینگر”می خوانیم انجام می شود. ( البته طی مراحل مختلف تدوین و صداگذاری، نظرات کارگردان درهر مرحله مورد توجه تدوینگر است و نهایتا تصمیمات هر دو آنها در تدوین برنامه اعمال می شود).

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...